Η Κοιλιοκάκη είναι ένα αυτοάνοσο νόσημα, η οποία προκαλείται από τη δυσανεξία στη γλουτένη. Είναι πιθανό να οφείλεται σε γενετικούς παράγοντες αλλά και σε μη-κληρονομικούς παράγοντες, που συνδέονται με τον τρόπο ζωής, τη διατροφή και τις ελλείψεις του οργανισμού.
Ουσιαστικά, η γλουτένη προκαλεί αλλοιώσεις στον βλεννογόνο του λεπτού εντέρου, εμποδίζοντας τη φυσιολογική πέψη και απορρόφηση των τροφών.
Τα κυριότερα συμπτώματα είναι:
- Η διαλείπουσα διάρροια,
- Το κοιλιακό άλγος,
- Ο τυμπανισμός.
Σοβαρό πρόβλημα αποτελεί η δυσκολία στη διάγνωση της νόσου ή η καθυστέρηση της διάγνωσης της διότι σε πολλές περιπτώσεις οι πάσχοντες από Κοιλιοκάκη δεν έχουν κανένα γαστρεντερολογικό σύμπτωμα. Λιγότερο προφανή συμπτώματα είναι η κατάθλιψη, ο ειλεός, το στομαχικό ανακάτεμα, ο κοινός πόνος, η δερματική αναφυλαξία, οι στοματικές πληγές(άφτρες),οι μυϊκές κράμπες, οι διαταραχές δοντιών και οστών (όπως η οστεοπόρωση) και οφείλονται κυρίως στην δυσαπορρόφηση των θρεπτικών ουσιών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι όσο η νόσος παραμένει αδιάγνωστη, ή όταν δεν ακολουθείται κάποια θεραπεία τόσο αυξάνεται η πιθανότητα ο ασθενής να εμφανίσει λεμφώματα ή άλλες κακοήθεις ασθένειες του εντέρου και του οισοφάγου καθώς και άλλες σοβαρές μακροχρόνιες επιπτώσεις στην υγεία, όπως η εμφάνιση οστεοπόρωσης ή παιδικού διαβήτη.
Εύκολα γίνεται κατανοητό από τα παραπάνω ότι πρόκειται για μία εφ’ όρου ζωής ασθένεια και η μόνη θεραπεία της είναι η προσκόλληση σε μια αυστηρή δια βίου δίαιτα χωρίς γλουτένη.
Οι πάσχοντες θα πρέπει να αποφεύγουν τρόφιμα που περιέχουν γλουτένη, μια πρωτεΐνη που περιέχεται στο σιτάρι, στο κριθάρι, στη σίκαλη, τη βρόμη, το σιμιγδάλι και τη ζέα. Μη ασφαλή τρόφιμα θεωρούνται τα δημητριακά πρωινού, τα ζυμαρικά, το ψωμί από απαγορευμένα άλευρα, τα προπαρασκευασμένα τρόφιμα με βάση το γάλα ή το κρέας ή το ψάρι, τα λουκάνικα και αλλαντικά και γενικά τα πολύ επεξεργασμένα τρόφιμα.
Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δίνεται επίσης στα καλλυντικά όπως αποσμητικά, κραγιόν, και makeup, στα χαρτιά όπως τα φίλτρα και τα χαρτάκια των τσιγάρων αλλά και τα γραμματόσημα,στα συμπληρώματα διατροφής, στα φάρμακα και στα προϊόντα υγιεινής όπως π.χ οδοντόκρεμες και αφρόλουτρα.
Εξίσου σημαντική είναι και η επιμόλυνση ενός προϊόντος χωρίς γλουτένη με ίχνη γλουτένης από εξωτερικούς παράγοντες όπως η επαφή με υποπροϊόντα που περιέχουν γλουτένη, λερωμένα σκεύη ή η αποθήκευση τους σε χώρους που υπάρχει αυτή ( π.χ. φούρνος, ψωμιέρα κτλ).Αρκετά χρήσιμο θα ήταν να χρησιμοποιούνται διαφορετικά ντουλάπια και μαγειρικά σκεύη για τα προϊόντα και τρόφιμα ελεύθερα γλουτένης.
Αντίθετα ασφαλή τρόφιμα είναι η πατάτα, το ρύζι, το καλαμπόκι και τα άλευρά τους, τα γαλακτοκομικά, τα φρούτα, τα λαχανικά, το κρέας, τα ψάρια και θαλασσινά, τα αυγά, τα όσπρια, η σόγια και τα άλευρά τους, οι ξηροί καρποί (ωμοί), τα λίπη και έλαια.
Η κατάρτιση λοιπόν του διαιτολογίου για τους πάσχοντες περιλαμβάνει τροφές που δεν έχουν υποστεί βιομηχανική κατεργασία, και δεν παρασκευάζονται με αλεύρι δημητριακών. Για το λόγο αυτό, άτομα με κοιλιοκάκη, καλό θα ήταν να συμβουλευτούν κάποιον εξειδικευμένο διαιτολόγο-διατροφολόγο ώστε να τους καθοδηγήσει και να τους εκπαιδεύσει σε μία σωστή και ισορροπημένη κατάλληλη γι΄αυτούς διατροφή.