Οι Διατροφικές Ετικέτες δημιουργήθηκαν με απώτερο σκοπό την βοήθεια του καταναλωτή όσον αφορά την πιο σωστή, ασφαλή και υγιεινή επιλογή μεταξύ των τροφίμων. Οι πληροφορίες που μας παρέχουν οι διατροφικές ετικέτες μπορούν να αποβούν ιδιαίτερα χρήσιμες εάν κάποιος είναι σε θέση να τις κατανοήσει.
Ας δούμε λοιπόν τα πιο βασικά χαρακτηριστικά μίας διατροφικής ετικέτας, η οποία βρίσκεται τις περισσότερες φορές στο πίσω μέρος της συσκευασίας ενός τροφίμου.
Διατροφικές Εκφράσεις και Ισχυρισμοί
Όταν μία διατροφική ετικέτα αναγράφει τρόφιμο χωρίς θερμίδες (calorie free), αυτό σημαίνει ότι το τρόφιμο έχει λιγότερο από 5 θερμίδες ανά μερίδα. Τρόφιμο χωρίς λίπος (Fat free), σημαίνει ότι το τρόφιμο έχει λιγότερο ή ίσο με 0,5 γραμμάριο λίπους ανά μερίδα, ενώ η έκφραση χωρίς χοληστερόλη σημαίνει ότι το τρόφιμο περιέχει λιγότερο από 2 mg χοληστερόλης και λιγότερο από 2 γραμμάρια κορεσμένου λίπους ανά μερίδα. Η έκφραση χωρίς προσθήκη ζάχαρης σημαίνει ότι δεν έχει προστεθεί επιπλέον ζάχαρη στο τρόφιμο.
Ορισμένες από τις παραπάνω εκφράσεις, όπως και εκφράσεις του τύπου τρόφιμο πλούσιο σε φυτικές ίνες, τρόφιμο low – χαμηλό σε θερμίδες ή λίπος (25% λιγότερο από το ανάλογο πλήρες τρόφιμο) και τρόφιμο light (30% λιγότερες θερμίδες ή λιγότερο λίπος από το αντίστοιχο πλήρες) μπορούν να λειτουργήσουν ως πολύτιμα εργαλεία σε άτομα που ακολουθούν ένα ιδιαίτερο μοντέλο διατροφής, όπως και στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη.
Σύμφωνα με μελέτη, το 70% των καταναλωτών πιστεύει πως οι διατροφικές ετικέτες είναι ιδιαίτερα πολύπλοκες και δυσνόητες για τον απλό καταναλωτή, ενώ μέχρι το 2010 η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ως σκοπό την ολοκληρωτική βελτιστοποίηση της διατροφικής ετικέτας η οποία θα είναι πιο πλήρης και ακριβής από ποτέ.
Τι περιέχει όμως μία διατροφική ετικέτα;
- Διατροφικές πληροφορίες (ενέργεια και θρεπτικά συστατικά)
- Πληροφορίες που δεν απαιτούνται από τον νόμο
- Πληροφορίες που απαιτούνται από τον νόμο (ονομασία πώλησης τροφίμου, συστατικά, βάρος-όγκος, συνθήκες αποθήκευσης, χρόνος διατηρησιμότητας, κ.α).
Οι εταιρίες τροφίμων υποχρεούνται να παρέχουν πληροφορίες διατροφής, που χρησιμοποιούν εκφράσεις όπως χαμηλό σε θερμίδες ή light στην ετικέτα του τροφίμου. Οι πληροφορίες πρέπει να δίνονται ανά 100 γρ. ή ανά 100ml του τροφίμου. Οι διατροφικές πληροφορίες μπορούν να αναγράφονται και ανά μερίδα, κάνοντας πιο εύκολη την διαδικασία για τον απλό καταναλωτή, με την προϋπόθεση ότι θα αναφέρεται και ο αριθμός των μερίδων που περιέχεται στη συσκευασία. Έτσι, όταν διαβάζεται τις διατροφικές πληροφορίες ενός τροφίμου δώστε ιδιαίτερη σημασία στην ποσότητα που καταναλώνετε.
Οι ετικέτες τροφίμων μπορούν να μας βοηθήσουν και στον υπολογισμό των υδατανθράκων της συγκεκριμένης μας επιλογής. Αρκεί να διαιρέσουμε τα γραμμάρια των ολικών υδατανθράκων της μερίδας μας με τον αριθμό 15 (ισοδύναμο υδατανθράκων) ώστε να καθορίσουμε πόσα ισοδύναμα υδατανθράκων περιέχει η συγκεκριμένη μερίδα. Για παράδειγμα εάν ένα γιαούρτι περιέχει 7,5 γραμμάρια υδατανθράκων, τότε αυτό σημαίνει ότι το γιαούρτι αυτό περιέχει 7,5/15 = 0,5 ισοδύναμο υδατανθράκων. Εκτός από των ολικό αριθμό υδατανθράκων ιδιαίτερη σημασία θα πρέπει να δίνεται και στα απλά σάκχαρα τα οποία περιέχονται στο τρόφιμο, καθώς και στην ποσότητα των φυτικών ινών, φροντίζοντας πάντα να επιλέγουμε τα τρόφιμα εκείνα τα οποία είναι πλούσια σε φυτικές ίνες.
Οι ετικέτες των τροφίμων πρέπει να γράφουν τα συστατικά των προϊόντων με σειρά βάρους. Έτσι, το συστατικό που περιέχεται στη μεγαλύτερη ποσότητα αναγράφεται πρώτο και το συστατικό που περιέχεται στη μικρότερη ποσότητα τελευταίο.
Ας δούμε λοιπόν ένα παράδειγμα διατροφικής ετικέτας ενός γάλακτος light.
| Μέση ανάλυση Θρεπτικών Συστατικών ημιαποβουτυρωμένου γάλακτος | |||
|---|---|---|---|
| Ανά ml | 100 | 250 | |
| Ποτήρια | 1 | ||
| Θερμίδες | KJ | 202 | 505 |
| Kcal | 48 | 120 | |
| Πρωτεΐνες | g | 3,6 | 9 |
| Υδατάνθρακες | g | 4,7 | 11,8 |
| Λίπος | g | 1,5 | 3,8 |
| Μεταλλικά Στοιχεία | |||
| Ασβέστιο | mg | 130 | 325 (41%)* |
| Φώσφορος | mg | 100 | 250 (31%)* |
| Βιταμίνες | |||
| Β2 | μg | 0,15 | 0,38 (23%)* |
| Β12 | μg | 0,4 | 1 (100%)* |
*ΣΗΠ (Συνιστώμενη Ημερήσια Πρόσληψη με ένα ποτήρι γάλακτος ημιαποβουτυρωμένου, η ποσότητα ενός συστατικού που συνιστάται να λαμβάνεται σε καθημερινή βάση από τον ανθρώπινο οργανισμό).
Μελέτη του Kessler και των συνεργατών του, έδειξε ότι οι ασθενείς με Σακχαρώδη Διαβήτη χρησιμοποιούν τις διατροφικές ετικέτες πιο συχνά σε σχέση με το γενικό πληθυσμό, ενώ το επίπεδο γνώσεων όσον αφορά την κατανόηση τους ήταν μεγαλύτερο όταν γινόταν από τους ειδικούς διαιτολόγους – διατροφολόγους, οι οποίοι θα πρέπει να βοηθούν στην κατανόηση και επεξήγηση της σήμανσης και των επιγραφών των τροφίμων.
Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό “Γλυκιά Ζωή”
