Διατροφικές συμβουλές και επιλογές υπήρχαν από αρχαιοτάτων χρόνων, ωστόσο τα τελευταία χρόνια οι διάφορες διατροφικές συστάσεις βασίζονται εκτός από την παρατήρηση και στην επιστημονική τεκμηρίωση, με αποτέλεσμα η ανάγκη για τεκμηρίωση να γίνεται όλο και πιο απαραίτητη.
Ο Σακχαρώδης Διαβήτης (ΣΔ) τύπου 2 αποτελεί μία πολύ συχνή διαταραχή που αφορά κυρίως τον μεταβολισμό της γλυκόζης, των λιπών, των πρωτεϊνών, καθώς και του ισοζυγίου του ύδατος και των ηλεκτρολυτών ως επακόλουθο της αντίστασης στην ινσουλίνη και της εξασθένισης της παγκρεατικής της έκκρισης. Τόσο στον υγιή, όσο και στον διαβητικό πληθυσμό, οι έντονες μεταβολές της συγκέντρωσης της γλυκόζης του αίματος ασκούν μία σημαντική επίδραση στην γαστρική, οισοφαγική, και εντερική κινητικότητα.
Μελέτες έδειξαν ότι η υπεργλυκαιμία προκαλεί μία καθυστέρηση της γαστρικής κένωσης και στους δύο τύπους του Σακχαρώδη Διαβήτη (Τύπος 1 και 2), αν και ο ακριβής μηχανισμός δεν έχει ακόμη εξακριβωθεί πλήρως. Η γαστρική κένωση και κινητικότητα επηρεάζονται και από της μεταγευματικές μεταβολές της συγκέντρωσης της γλυκόζης του αίματος.
Υδατάνθρακες απέναντι στον Σακχαρώδη Διαβήτη
Οι υδατάνθρακες αποτελούν μία κατηγορία ενώσεων με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την διατροφή του ανθρώπου. Το 60% του ποσοστού των θερμίδων τις οποίες παίρνει ένας υγιείς άνθρωπος από την τροφή προέρχεται από τους υδατάνθρακες. Oι υδατάνθρακες κατατάσσονται σε μονοσακχαρίτες (γλυκόζη, φρουκτόζη κ.τ.λ), σε ολιγοσακχαρίτες (σακχαρόζη, λακτόζη, ραφφινόζη κ.τ.λ) και σε πολυσακχαρίτες (άμυλο).
Μέσω της διατροφής εισάγονται στον ανθρώπινο οργανισμό και οι μη πεπτόμενοι υδατάνθρακες (κυτταρίνη, ημικυτταρίνη). Από τους υδατάνθρακες αυτούς η κυτταρίνη μαζί με τη λιγνίνη αποτελούν τα κύρια συστατικά των φυτικών ινών, ενώ δεν παρέχουν ενεργειακή αξία στον ανθρώπινο οργανισμό, καθώς δεν πέπτονται από αυτόν.
Οι υδατάνθρακες αποτελούν το πιο δύσκολο και πιο σημαντικό κεφάλαιο απέναντι στην ασθένεια του διαβήτη, καθώς αποτελούν εκείνο το διατροφικό στοιχείο το οποίο επηρεάζει άμεσα τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα, αλλά και το πιο πολυσυζητημένο και παρεξηγημένο διατροφικό στοιχείο, χωρίς όμως να ξεχνάμε την σημασία και των άλλων θερμιδογόνων θρεπτικών συστατικών στην δίαιτα του διαβητικού.
Οι υδατάνθρακες θα πρέπει να αποτελούν το 50- 55% της ημερήσιας θερμιδικής πρόσληψης στους διαβητικούς και αποτελούν τη βάση της διατροφικής πυραμίδας. Ο ρυθμός και η ταχύτητα με την οποία απορροφούνται οι υδατάνθρακες σε έναν ασθενή με σακχαρώδη διαβήτη εξαρτώνται από το πόσο σύνθετος είναι ο υδατάνθρακας, καθώς και από τη μορφή με την οποία βρίσκεται μέσα στο γεύμα (σχέση με πρωτεΐνες και λίπη).
Φυτικές Ίνες
Σύμφωνα με τον American Dietetic Association ως συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη θεωρείται η κατανάλωση 20-35 γραμμαρίων/24h όσον αφορά τον ενήλικο πληθυσμό.
Η κατανάλωση φυτικών ινών σχετίζεται με την μείωση των επιπέδων χοληστερόλης στο αίμα, ενώ βοηθά παράλληλα και στην ομαλοποίηση των επιπέδων γλυκόζης και ινσουλίνης στο αίμα. Τα δεδομένα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα οι φυτικές ίνες να θεωρούνται ως ένα από τα κύρια διαιτητικά μέσα απέναντι στην πρόληψη και την θεραπεία τόσο των καρδιαγγειακών παθήσεων όσο και του σακχαρώδους διαβήτη.
Ένα γεύμα πλούσιο σε φυτικές ίνες αυξάνει την αίσθηση του κορεσμού, είναι συχνά μικρής θερμιδικής αξίας και περιέχει μειωμένες ποσότητες λιπών και απλών υδατανθράκων σε σχέση με άλλα γεύματα. Τα χαρακτηριστικά αυτά ενός γεύματος πλούσιου σε φυτικές ίνες κάνουν το γεύμα αυτό ως το πιο ιδανικό απέναντι στην πρόληψη και την θεραπεία της παχυσαρκίας.
Πρώτη δημοσίευση: περιοδικό “Γλυκιά Ζωή”
