Τα παραπανίσια κιλά αποτελούν ένα πρόβλημα που απασχολεί τους περισσότερους ανθρώπους κυρίως όταν πλησιάζει η άνοιξη. Γι΄ αυτό και οι περισσότεροι ψάχνουν να ανακαλύψουν γρήγορα και μαγικά την κατάλληλη εκείνη δίαιτα που θα τους εξασφαλίσει τα πιο άμεσα αποτελέσματα, χωρίς να δίνουν ιδιαίτερη σημασία για το αν είναι ή όχι επικίνδυνη αυτή η διατροφή.
Δίαιτες αρκετά στερητικές (δίαιτες express, μονοφαγικές, χημικές) αποτελούν το αντικείμενο του ενδιαφέροντός τους από τις πρώτες κιόλας μέρες της άνοιξης. Δίαιτες που βρήκαν σε περιοδικά, δίαιτες φίλων, δίαιτες που έκανε κάποιος διάσημος. Οι δίαιτες για τις οποίες γίνεται και ο περισσότερος λόγος είναι οι χημικές δίαιτες.
Σαν «χημικές» ονομάζονται οι δίαιτες εκείνες που είναι πλούσιες σε λίπη και πρωτεΐνες και φτωχές κυρίως σε υδατάνθρακες και σαν αποτέλεσμα έχουν να προκαλούν «χημικές» αντιδράσεις στον οργανισμό όπως είναι ο σχηματισμός κετονικών σωμάτων (κετονικές δίαιτες). Πρέπει να τονισθεί ότι όλες οι δίαιτες αυτές είναι ιδιαίτερα υποθερμιδικές και η πρώτη απώλεια βάρους οφείλεται κυρίως στην απώλεια υγρών.
Οι κετογονικές δίαιτες είναι πλούσιες σε λίπη και κατά συνέπεια δεν είναι ασφαλής και συντελούν στην εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων. Είναι δίαιτες που είναι δύσκολο να ακολουθηθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η μείωση του βασικού μεταβολισμού που παρατηρείται μετά την πρώτη αρχική απώλεια δυσκολεύει την περαιτέρω απώλεια βάρους και οδηγεί στη γρήγορη επανάκτηση των κιλών. Οι δίαιτες αυτές έχουν πολύ χαμηλή περιεκτικότητα σε φρούτα και λαχανικά και κατά συνέπεια σε φυτικές ίνες και συχνά οδηγούν σε δυσκοιλιότητα, ενώ όπως είναι αναμενόμενο υστερούν σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία.
Από τις πιο διάσημες δίαιτες είναι η δίαιτα Atkins, μια και από την στιγμή που πρωτοπαρουσιάστηκε μέχρι σήμερα ακολουθείται από πολλούς ανθρώπους στην προσπάθειά τους για μεγάλη απώλεια κιλών σε σύντομο χρονικό διάστημα. Η βασική της φιλοσοφία είναι ο ιδιαίτερα αυστηρός περιορισμός των υδατανθράκων, σε ποσότητα όχι μεγαλύτερη από 20 γραμμάρια την ημέρα. Είναι δηλαδή μία δίαιτα που δεν περιέχει σχεδόν καθόλου υδατάνθρακες, ενώ έχει υψηλά ποσοστά λίπους και πρωτεϊνών και η μέση διάρκεια συστήνεται για 14 ημέρες. Απαγορεύονται τα φρούτα και τα λαχανικά το γάλα, το ψωμί και τα ζυμαρικά, ενώ επιτρέπονται κρέας, ψάρι, κοτόπουλο, τυρί, λίπη καθώς και πολύ λίγα λαχανικά.
Η δίαιτα αυτή ευνοεί την παραγωγή κετονών, λόγω της έλλειψης των υδατανθράκων, αυξάνει την διούρηση, που φυσιολογικά συνεπάγεται απώλεια υγρών από το σώμα. Η έλλειψη υδατανθράκων οδηγεί σε ζαλάδες, κόπωση, εκνευρισμό, αδυναμία συγκέντρωσης και διαταραχές του νευρικού συστήματος. Η δίαιτα αυτή είναι ελλιπής σε φυτικές ίνες, υδατοδιαλυτές βιταμίνες και σε πολλά μέταλλα και ιχνοστοιχεία.
Μία πρόσφατη σχετικά δίαιτα, που στηρίζεται περίπου στις ίδιες αρχές με την δίαιτα Atkins είναι και η δίαιτα ζώνης (Zone). Συνδυάζει τους χαμηλούς υδατάνθρακες με πιο σωστές περιεκτικότητες λίπους και πρωτεΐνης. Οι πρωτεΐνες προσφέρουν το 40% των προσλαμβανόμενων θερμίδων, το λίπος το 30% και οι υδατάνθρακες το 30%. Και αυτή η δίαιτα όμως αποσκοπεί στην φαινομενικά γρήγορη απώλεια κιλών μέσα από την παραγωγή κετονών και την απώλεια υγρών.
Οι μονοφαγικές δίαιτες στηρίχτηκαν σε μια λανθασμένη άποψη ότι όταν τρώμε μόνο φρούτα ή κοτόπουλο ή ρύζι το σώμα χάνει περισσότερα κιλά. Οι πιο γνωστές ήταν οι δίαιτες των Ρόζενφελντ (μόνο κατανάλωση πατάτας) και του Κέμπνερ (μόνο κατανάλωση ρυζιού). Όλες οι μονοφαγικές δίαιτες είναι μονότονες με συνέπεια να οδηγούν το άτομο που τις ακολουθεί σε βουλιμικές τάσεις με ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα. Ακόμα είναι δίαιτες σαφώς όχι θερμιδικά πλήρεις, φτωχές σε πολλές βιταμίνες και μέταλλα. Ακόμα κάποιες από αυτές προκαλούν κόπωση του παγκρέατος και αύξηση της τιμής της γλυκόζης.
Σίγουρα καμία από αυτές τις δίαιτες δεν είναι η μαγική δίαιτα είτε λόγω της επανάκτησης του βάρους του ατόμου, είτε λόγω των ανεπιθύμητων συνεπειών. Καμία από τις παραπάνω δίαιτες δε δίνει σωστά και υγιεινά το επιθυμητό αποτέλεσμα. Οι δίαιτες αυτές σπάνια οδηγούν σε ουσιαστική απώλεια βάρους-λίπους, αλλά κυρίως ακόμη πιο σπάνια οδηγούν στην διατήρηση του απολεσθέντος βάρους.
Πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη ότι ο κάθε άνθρωπος έχει το δικό του μεταβολικό ρυθμό, της δικές του διατροφικές συνήθειες και τρόπο ζωής και επομένως η διατροφή θα πρέπει να είναι εξατομικευμένη, έτσι ώστε να έχει διάρκεια και να βοηθήσει το άτομο να αποκτήσει σωστές διατροφικές συνήθειες εφόρου ζωής. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε και την ιδιαίτερα ευεργετική σημασία της άσκησης, χωρίς και πάλι στον τομέα αυτό να γίνονται υπερβολές και καταχρήσεις και πάντα από τις κατάλληλες συστάσεις των ειδικών .
Οι πρόσφατες συστάσεις του Αμερικανικού συλλόγου διαιτολόγων είναι προγράμματα έλεγχου του σωματικού βάρους με σωστή διατροφή, κατάλληλη άσκηση και αλλαγή συμπεριφοράς με έμφαση στην απώλεια σωματικού λίπους και την αποφυγή των επανειλημμένων αποτυχημένων προσπαθειών για απώλεια βάρους. Ας βοηθήσουμε λοιπόν όλοι τους εαυτούς μας ακολουθώντας τις κατάλληλες συμβουλές των ειδικών και θα είμαστε έτοιμοι και κατάλληλα προετοιμασμένοι χωρίς βιασύνη και υπερβολές.
Πρώτη δημοσίευση: εφημερίδα Κέρδος
